[Avidya]

Tôi nằm bẹp trên giường suốt một ngày, người uể oải rã rời. Thẩm Tự cũng ở bên cạnh tôi cả ngày. Thi thoảng, trong lúc đầu óc còn minh mẫn, những chuyện mà tôi ngỡ mình đã lãng quên từ lâu bỗng nhiên lại ùa về từ một góc khuất nào đó trong tâm trí, rõ ràng đến từng cử chỉ, từng ánh mắt.

Rèm cửa được kéo kín mít. Thẩm Tự kê gối, ngồi tựa vào đầu giường, cạnh tôi. “… Vậy là, bạn trai em bắt đầu lạnh nhạt sau khi đi làm?”

Tôi gật đầu, rồi lại lắc đầu, trong lòng rối bời. Cũng có thể là do tôi vô tâm, không nhận ra những dấu hiệu bất thường từ những ngày đầu.

“Tiểu Cẩn, anh muốn thú nhận với em một chuyện.” Vẻ mặt Thẩm Tự bỗng trở nên có lỗi. “Hôm qua, lúc em ngủ quên, tay vẫn cầm điện thoại, là anh không đúng, đã lén nhìn vào đoạn tin nhắn của hai người… Có vẻ như anh ta không quan tâm đến cảm xúc của em cho lắm.”

“Anh ấy không phải như vậy.” Tôi phản bác, nhưng lời nói của tôi chẳng có chút trọng lượng nào trước những dòng tin nhắn kia. “Trước đây anh ấy không như vậy.”

Đúng, tôi đang biện hộ cho bạn trai mình, nhưng tôi không thể tha thứ cho anh ta. Bởi vì một khi đã nếm trải vị ngọt ngào của mật ong, con người ta sẽ không bao giờ muốn nếm thử vị đắng của thuốc, huống chi mật ong và thuốc lại do cùng một người ban tặng, sự chênh lệch ấy thật khiến người ta nản lòng.

Thực ra, hồi cấp ba, đáng lẽ tôi nên nhận ra anh ta cũng thích tôi. Khi các bạn khác hỏi bài, anh ta chỉ giải thích qua loa cho xong chuyện, hiểu được hay không là tùy vào bản thân họ. Nhưng cứ hễ tôi hỏi, anh ta sẽ lập tức xoay người, đặt vở bài tập lên bàn tôi, giảng giải cặn kẽ, tốc độ nói chậm rãi, chữ viết tay rõ ràng, đẹp đẽ.

Khi các bạn trong lớp đều dùng điện thoại cảm ứng, anh ta vẫn trung thành với chiếc điện thoại nắp gập. Tôi cảm thấy nhắn tin như vậy rất bất tiện, đặc biệt là khi gõ những emng thức dài. Nhưng lần nào anh ta cũng kiên nhẫn viết đầy đủ, chi tiết, không bỏ sót dù chỉ một dấu chấm câu. Tôi từng nói với anh ta: “Hay là cậu nghiên cứu xem cái điện thoại này có gửi được ảnh không? Chứ gõ công thức dài như vậy, tốn thời gian của cậu lắm.”

“Không sao.” Anh ta đáp.

“Vậy những bài nào tớ không biết làm, tớ sẽ note lại, sáng thứ Hai hỏi cậu một thể nhé.”

Anh ta không trả lời. Mười một giờ đêm thứ Bảy, sau khi tôi đã hoàn thành bài tập, cất gọn đồ vẽ, vệ sinh cá nhân xong xuôi, màn hình điện thoại vẫn tối om. Tôi tắt đèn, nằm xuống giường, đặt điện thoại lên ngực. Chẳng thấy hồi âm, cũng chẳng thấy buồn ngủ, tôi bèn bò dậy, lôi sách giáo khoa ra xem.

Tinh thần ham học hỏi của tôi không phải là giả vờ. Mỗi kỳ thi tháng, chúng tôi đều được xếp chỗ ngồi theo thành tích. Anh ta lúc nào cũng ở lớp A, còn tôi thì cứ quanh quẩn ở lớp C và lớp D, thỉnh thoảng mới ghé thăm lớp K một lần. Bởi vì sau mỗi đợt tập huấn, tôi thường bị hổng kiến thức, phải bám lấy anh ta để học bù suốt một tháng trời mới có thể quay trở lại lớp học của mình.

“Này, tớ nói cậu nghe, phòng thi hôm nay loạn lắm.” Sau khi tiếng chuông kết thúc bài thi vang lên, tôi ôm cặp sách và sách vở ra khỏi phòng thi, bắt gặp bóng dáng quen thuộc của anh ta. “Cậu bạn ngồi bàn trên quay xuống nhìn bài của tớ.”

“Nhiều người gian lận lắm à?”

“Tớ thấy cũng khá nhiều, mà còn làm ầm ĩ nữa.” Tôi sờ sờ mũi, vẻ mặt vẫn còn vương chút sợ hãi. “Không biết nếu thầy em phát hiện ra cậu ta chép bài của tớ, liệu có bị phạt chung không.”

“Sẽ không đâu… Nhát gan thế. Cậu chưa từng gian lận bao giờ à?” Anh ta hỏi tôi.

“Chưa.” Tôi thành thật trả lời.

“Chưa từng?”

Tôi gật đầu. “Thật sự chưa từng. Biết thì làm, không biết thì thôi. Chép bài người khác chẳng có ý nghĩa gì, lại còn lo lắng bị bắt, thật không đáng.”

“Cũng có lý.” Anh ta cùng tôi đi lên lầu. Hai tay anh ta trống trơn, cây bút bi sau khi thi xong đã được cất vào túi áo.

“Lẽ ra ai cũng hiểu điều này, nhưng có lẽ vì sợ điểm kém, về nhà bị bố mẹ mắng, nên họ mới liên tục gian lận.”

“Ừ, cũng có thể.” Khi rẽ vào hành lang, anh ta đột nhiên hỏi với vẻ nghiêm túc: “Tiểu Cẩn, cậu có thấy mình là một người thiếu cảm giác an toàn không?”

“Không.” Tôi tự tin trả lời. Chính vì vậy, lần trước, bài kiểm tra Toán 150 phút, tôi chỉ được có vài điểm, tôi cũng chỉ thấy xấu hổ trong chốc lát. Gia đình tôi khá thoải mái, bố mẹ tôi luôn dạy tôi rằng điểm kém cũng không sao, chỉ cần không nản lòng, cố gắng từng chút một, chắc chắn sẽ tiến bộ. Làm người phải thực tế.

“Khoan đã, không phải cậu thi ở lớp A sao? Sao lại xuống dưới này?” Tôi chợt nhận ra điều gì đó.

“Xuống nhà vệ sinh.” Giọng anh ta thản nhiên. “Trên lầu đông người quá.”

“À.” Tôi thầm mắng mình thật ngốc, chuyện dễ đoán như vậy mà cũng phải hỏi. Tôi lại nghĩ, cho dù anh ta có thực sự thích con trai, chắc chắn cũng sẽ không thích kiểu người như tôi, nói chuyện còn khó khăn.

Sự kiên nhẫn của anh ta dành cho tôi, giống như một vị học bá đang thương xót cho một kẻ tầm thường, hiếm khi nào chúng tôi nói chuyện phiếm.

Nhưng một lần, vào dịp nghỉ lễ Quốc khánh, khi tôi đang ngồi trên tàu cao tốc đến lớp vẽ, tôi nhận được một tin nhắn thoại từ anh ta. Đầu dây bên kia là tiếng gió rít và tiếng còi xe inh ỏi.

“Tiểu Cẩn, tớ đổi điện thoại rồi. Ừm, bây giờ tớ đang đi bộ…”

Hình như anh ta cũng không biết phải nói gì, sau một hồi ồn ào, tin nhắn thoại kết thúc ở giây thứ mười. Tôi kích động đến mức suýt chút nữa đá vào ghế trước, nâng niu chiếc điện thoại, nghe đi nghe lại tin nhắn thoại ấy rất nhiều lần. Khi thích một ai đó, chúng ta thường vô thức đeo cho họ vô số lớp kính lọc, cảm thấy giọng nói của họ thật dễ nghe, cách ngắt nghỉ câu chữ thật khéo léo, tại sao chỉ là chia sẻ chuyện nhỏ nhặt như việc đi bộ cũng có thể dễ dàng khiến trái tim ta rung động?

Tôi hắng giọng. “Dễ dùng không? Cuối cùng thì gia đình cậu cũng đồng ý rồi à?”

“Chiếc điện thoại này, mẹ tớ không biết.” Anh ta khẽ cười. “Sẽ bị tịch thu mất.”

“Mẹ cậu nghiêm khắc thật đấy.” Tôi nói.

Vài giây sau, dòng chữ “Đang nói” chuyển thành “Đang nhập liệu”.

“Ừm, bà ấy hơi nóng tính.”

Tôi liếc nhìn dòng tin nhắn, không để tâm lắm. Mẹ tôi cũng nóng tính, tôi cảm thấy bố mẹ trên đời này khi nổi giận đều giống hệt nhau. Tôi chuyển chủ đề, nói với anh ta rằng tôi đang trên tàu cao tốc, đi ngang qua một cánh đồng.

“Ừ, nếu có bài nào không hiểu, cậu cứ hỏi tớ bất cứ lúc nào.” Anh ta nói. “Tớ sẽ viết ra giấy, sau đó chụp ảnh gửi cho cậu.”

Vài giây sau, anh ta lại nhắn: “Ruộng lúa à?”

“Là ruộng lúa mì.”

Hôm đó, chúng tôi nói chuyện từ ba giờ chiều đến tận tối muộn. Đến lớp vẽ, cứ vẽ được vài nét, tôi lại mở điện thoại ra xem. Giáo viên nhìn tôi bằng ánh mắt không hài lòng, nhưng rồi lại tỏ vẻ khó hiểu khi nhìn thấy vẻ mặt rạng rỡ của tôi.

“… Lúc đó, em không hề cảm thấy anh ta cũng thích em sao?” Thẩm Tự chống cằm, chăm chú lắng nghe câu chuyện của tôi.

“Lúc đó em không dám nghĩ như vậy.” Tôi thành thật trả lời. “Mãi sau này em mới cảm thấy hình như là có.”

“Hình như là có.” Thẩm Tự nhướng mày, lặp lại lời tôi. “Nhưng cách thể hiện như vậy rất khó để người khác nhận ra. Có một kiểu người, chưa từng được yêu thương, cũng không biết cách yêu thương người khác, nên mới có những hành động vụng về như vậy, hy vọng đối phương có thể cảm nhận được tấm lòng của mình.”

“Quả không hổ danh là thầy giáo, thật tinh tường.” Tôi nửa nằm nửa ngồi, nhìn anh ta. Thẩm Tự không đến gần tôi, anh ta chỉ nghiêng người, tựa vào thành giường. Lại là sự xa cách đầy lịch sự ấy, hình như chỉ cần tôi tỏ ra không thoải mái một chút, anh ta sẽ lập tức lùi về khoảng cách an toàn, cẩn thận đến mức thái quá.

Thực ra tôi không để tâm đến điều đó, ở bên cạnh người biết giữ chừng mực khiến tôi cảm thấy rất thoải mái. Nhưng sự quan tâm của Thẩm Tự dành cho tôi có vẻ hơi quá. Tôi bị ốm nằm liệt giường, làm lỡ thời gian của anh ta, vậy mà anh ta vẫn kiên nhẫn ở bên cạnh tôi, không một lời phàn nàn. Nước trong cốc lúc nào cũng ấm nóng. Buổi trưa, anh ta còn mang đến cho tôi một bát cháo đậu xanh, nói là do nhà bếp của khách sạn nấu, là món ăn thanh đạm nhất, sạch sẽ nhất. Tôi im lặng ăn từng thìa cháo, áy náy nhìn ra ngoài cửa sổ. Thẩm Tự thản nhiên nói hôm nay trời nắng nóng, không ra ngoài, ở trong khách sạn nghỉ ngơi một ngày cũng tốt.

Khi nói chuyện, ánh mắt anh ta luôn hướng về phía tôi, nhưng tôi không thể nào hiểu được cảm xúc ẩn chứa trong đó. Và cứ mỗi khi tôi định nhìn thẳng vào mắt anh ta, anh ta lại né tránh.

Buổi chiều, Thẩm Tự trở về giường của mình nghỉ ngơi. Chăm sóc tôi cả ngày dài, chắc hẳn anh ta rất mệt mỏi. Dáng vẻ ôm chăn ngủ của anh ta toát lên vẻ yếu đuối và tĩnh lặng đến lạ thường. Anh ta ngủ rồi, tinh thần tôi ngược lại có vẻ khá hơn. Tôi lôi từ trong vali ra một cuốn sổ trắng, trở lại giường, đặt nó lên đầu gối, dựa vào trí nhớ để tái hiện lại căn chòi lá ngày hôm qua.

Chiều dài, chiều rộng, chiều cao, độ sâu của sân khấu, số lượng ghế ngồi… Tôi dựa vào gối, cuộn tròn trong chăn, eo và vai không thể dùng sức, chỉ có thể tùy ý vẽ vời. Những đường kẻ đậm nhạt đan xen vào nhau như một khu rừng đen trắng. Đôi mắt xanh biếc kia cứ thế hiện lên trong tâm trí tôi, như một nét vẽ vừa tinh tế, vừa nhanh chóng, lại ẩn chứa sức hút khó cưỡng.

“Thẩm Tự, Thẩm Tự.” Đôi mắt ấy như đang gọi tên anh.

Tôi buông bút, đưa tay lên xoa xoa mắt. “Thẩm Tự…”

Cảm giác mệt mỏi ùa đến. Tôi chợt nhớ đến con chuột chết tiệt kia. Khi còn sống, chắc hẳn nó đã lớn lên bằng cách xem “Mahabharata”, khi đói thì lén lút ăn vụng đậu lăng và cà ri, chạy nhảy lung tung giữa các chân ghế. Vậy thì nó có hiểu được hay không, về tham lam và sắc đẹp, về “thời gian sẽ lấy đi tất cả…”

Ngẩng đầu lên khỏi lòng bàn tay, một chú chuột sống động như thật hiện ra trên trang giấy. Tôi nhìn chằm chằm vào bức tranh một lúc, sau đó vẽ thêm đôi mắt của Thẩm Tự bên cạnh. Toàn bộ quá trình diễn ra suôn sẻ, như thể đã được khắc sâu trong tâm trí tôi. Đột nhiên, tôi nảy ra một ý tưởng, liền mở album ảnh trên điện thoại, định so sánh nó với một bức ảnh nào đó của tôi. Nhưng điều bất ngờ là, khi album ảnh hiện ra, nó lại trống rỗng. Tôi ngơ ngác thoát ra, mở lại, rồi lại thoát ra, một lần nữa lạc lối giữa dòng đời xuôi ngược.

“Thẩm Tự.” Tôi nheo mắt, nhìn chằm chằm vào khuôn mặt đang say ngủ của anh ta. “Chúng ta đã từng quen biết nhau sao?”

Trời dần tối, tôi suy nghĩ miên man, càng nghĩ càng thấy rối bời, bèn chui vào chăn ngủ một giấc. Khi tỉnh dậy đã là sáu giờ tối. Thẩm Tự đã thức giấc trước tôi, đang ngồi bên mép giường, khẽ mở mắt nhìn tôi. “Em đói chưa?”

“Dạ, em đói rồi.” Tôi nghe thấy tiếng bụng mình réo ầm ĩ.

“Cháo đậu xanh nhé?”

“Không, không.” Tôi vẫn chưa từ bỏ ý định với món Ấn Độ. “Hay là chúng ta ra ngoài ăn đi?”

Thẩm Tự lo lắng hỏi: “Dạ dày em đỡ hơn chưa?”

“Dạ dày em đỡ hơn nhiều rồi. Chỉ cần không ăn đồ ăn vỉa hè thì sẽ không sao.” Tôi đứng dậy thay áo. “Hơn nữa, chúng ta có thể uống thuốc trước khi ăn.”

“Thuốc nào cũng có ba phần độc.” Thẩm Tự ném cho tôi một hộp gì đó. “Nhai kẹo sơn tra tiêu hóa này đi, có còn hơn không.”

Tôi cất thuốc vào túi, tiện thể kể cho Thẩm Tự nghe về chuyện kỳ lạ xảy ra với chiếc điện thoại, rằng album ảnh và danh bạ của tôi bỗng nhiên bị xóa sạch, ngay cả những bức ảnh mới chụp cũng không cánh mà bay, thật kỳ lạ. Thẩm Tự trầm ngâm suy nghĩ, sau đó lấy từ trong ba lô ra một chiếc máy ảnh Leica, tháo dây đeo, đeo lên cổ. “Để anh chụp ảnh cho em.”

“Chỉ là chụp ảnh thôi mà, ngại quá.” Tôi nhìn chiếc điện thoại với vẻ mặt buồn rầu.

“Anh rất thích chụp ảnh cho người khác, nhưng lại không thích bị chụp.” Thẩm Tự vừa cúi đầu điều chỉnh máy ảnh vừa nói. “Sẽ cảm thấy hơi ngại ngùng.”

Tôi im lặng. Điểm này của anh ta cũng giống với một người nào đó. Năm đó, khi ảnh kỷ yếu được rửa ra, chỉ có mỗi anh ta là không nhìn vào ống kính – mà là đang nhìn tôi.